Koordynator transplantacyjny to osoba niezbędna w procesie pozyskiwania i przeszczepiania narządów.

Przeważnie funkcję koordynatora transplantacyjnego pełni osoba z wykształceniem medycznym (lekarz, pielęgniarka), która organizuje, nadzoruje, koordynuje i dokumentuje całość złożonej, wielodyscyplinarnej i rozciągniętej w czasie pracy zespołów transplantacyjnych w zakresie identyfikacji i kwalifikacji dawcy narządów, opieki nad dawcą, pobrania wielonarządowego, alokacji, dystrybucji i przeszczepienia narządów oraz wczesnej i późnej opieki nad biorcą przeszczepu. Z reguły część tych zadań koordynator wykonuje osobiście. Ponadto koordynator odpowiada za kształtowanie wizerunku transplantologii klinicznej w społeczeństwie w ogóle i w społeczności medycznej; naucza, prowadzi kampanie promocyjne oraz niezbędną sprawozdawczość i statystykę w tym zakresie.

31 grudnia 2015 r. Poltransplant zatrudniał 215 koordynatorów transplantacyjnych w całym kraju.

Szczególna rola przypada koordynatorom lokalnym, działającym w szpitalach, gdzie istnieje możliwość identyfikacji i kwalifikacji potencjalnych, zmarłych dawców, a więc możliwość pobrania narządów do przeszczepienia.

Ponadto rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2007r. w sprawie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych (Dz. U. 2007 nr 124 poz. 867) ustanawia umiejętność „Koordynacja pobierania i przeszczepiania narządów” (pozycja 24 załącznika nr 1 do rozporządzenia).

Rozwój stanowisk koordynatorów szpitalnych to także szczególne i pilne zadanie dla krajów członkowskich Unii Europejskiej nałożone przez Parlament Europejski w rezolucji z dnia 22 kwietnia 2008 r. „dawstwo i przeszczepianie narządów; taktyka działań na poziomie europejskim” (2007/2210 (INI)). Rezolucja wzywa kraje członkowskie do pełnego wykorzystania narządów od zmarłych, poprzez wdrożenie systemu koordynatorów szpitalnych, których zadaniem będzie identyfikacja potencjalnych dawców i kontakt z ich rodzinami.

W Biuletynie Poltransplantu każdego roku publikowane są informacje dotyczące aktywności koordynatorów transplantacyjnych w Polsce.

Koordynatorzy transplantacyjni muszą posiadać wiedzę i umiejętności z zakresu nie tylko nauk medycznych (transplantologia kliniczna, immunologia, intensywna terapia), ale także z zakresu psychologii klinicznej (rozmowa z rodziną potencjalnego, zmarłego dawcy, przekazanie informacji o śmierci i zamiarze pobrania narządów), prawa, nauk społecznych, organizacji i zarządzania, statystyki medycznej. Taką wiedzę i umiejętności koordynatorzy nabywają podczas zajęć Szkolenia Podyplomowego Koordynatorów Transplantacyjnych prowadzonego przez Warszawski Uniwersytet Medyczny od wiosny 2007r. Inicjatorem powstania i projektodawcą Studiów jest Polska Unia Medycyny Transplantacyjnej. Zajęcia w postaci wykładów, seminariów i ćwiczeń praktycznych (84 godziny zajęć w czasie 6 sobotnio-niedzielnych kursów) prowadzone są przez uznanych i doświadczonych specjalistów w dziedzinie transplantologii klinicznej, anestezjologii i intensywnej terapii, przeszczepiania tkanek oraz psychologów klinicznych i przedstawicieli mediów. Studia kończą się egzaminem, absolwenci uzyskują dyplom.

Celem Szkolenia jest wykształcenie koordynatora transplantacyjnego dla każdego szpitala w kraju.
W latach 2007-2016 w CKP WUM odbyło sie 19 edycji szkolenia, wzięło w nim udział 586 uczestników. 

© 2023 Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji "Poltransplant"